بازگشت
وقتی محاسبات امنیتی مرکل بر هم می‌ریزد
ارسالی صمیمی ارسالی صمیمی

 
پیام سربسته اسنودن برای خانم صدر اعظم

اسنودن در نامه اخیر خود به صر اعظم آلمان به نکات معناداری اشاره کرده است. نکاتی که پافشاری بر روی آنها می‌تواند باعث تغییر بازی امنیتی برلین در برابر واشنگتن شود. با این حال اسنودن پیام واقعی خود را به صورتی سربسته به مرکل منتقل ساخته است.

 افشاگر برنامه‌های جاسوسی آمریکا در نامه‌ای خطاب به صدراعظم آلمان که از جنجالی‌ترین قربانیان این برنامه‌ها بوده نوشته اتحاد جامعه بین‌الملل می‌تواند آمریکا را به ترک رفتارهای مخربش وادار کند. ادوارد اسنودن در این نامه خطاب به مرکل و ماموران فدرال تاکید کرده است که گفتن حقیقت ( در خصوص برنامه جاسوسی آمریکا) جرم محسوب نمی شود. نقض نظام مند قوانین امنیتی بین المللی توسط ایالات متحده آمریکا نکته دیگری است که اسنودن به آن اشاره کرده است. در هر حال نامه نگاری کوتاه اسنودن به مرکل در نوع خود قابل تامل است. با یک رمز گشایی ساده از این نامه می توان دریافت که رفتار امنیتی دولت برلین در برابر واشنگتن چگونه از سوی اسنودن مورد انتقاد قرار گرفته است.

سکوت صدر اعظم در برابر یک جرم امنیتی

واقعیت امر این است که ایالات متحده آمریکا در مسئله شنود مکالمات صدر اعظم آلمان و همچنین جاسوسی سایبری از شهروندان آلمانی و سایر کشورهای اروپا و جهان نوعی جرم امنیتی را مرتکب شده است. با این وجود نحوه برخورد مرکل با این جرم محرز نشان می دهد که وی اساسا علاقه ای نسبت به افشای حقایق پشت پرده ندارد. حقایق پشت پرده ای که اسنودن از مرکل خواسته است در بیان آنها تردید نکند. این درخواست اسنودن از مرکل در حالی صورت می گیرد که حزب دموکرات مسیحی آلمان، حزب متبوع مرکل، خود نیز در جریان پروژه های امنیتی و جاسوسی مشترک با واشنگتن قرار داشته است. یکی از اصلی ترین ترسهای صدر اعظم آلمان، افشای نقش سازمانهای امنیتی و اطلاعاتی کشور آلمان در ماجرای جاسوسی آمریکاست. تاکنون مقامات امنیتی به صورتی غیر مستقیم مرکل را نسبت به افشای جاسوسی های مشترک صورت گرفته توسط برلین و واشنگتن تهدید کرده اند. مرکل نیز در مواجهه با این تهدید ترجیح داده است سکوت کند و حل پرونده جاسوسی و امنیتی آمریکا را به گذشت زمان بسپارد.

این رویکرد مرکل بارها باعث انتقاد دیگر احزاب آلمانی قرار گرفته است. در جریان انتخابات سراسری اخیر در ماه سپتامبر شاهد بودیم که صدر اعظم آلمان از سوی حزب رقیب سوسیال دموکرات و همچنین حزب سبز به سبب انفعال در برابر پرونده جاسوسی آمریکا مورد انتقاد قرار گرفت. با این وجود مرکل ترجیح داد به این سکوت ادامه دهد. هم اکنون صدر اعظم آلمان توانسته اند بار دیگر در انتخابات پیروز شود. از این رو حاشیه امنیت وی در خصوص ادامه این سکوت عذاب آور بیشتر شده است. در چنین شرایطی اصرار اسنودن به مرکل و علنی سازی نامه هایی که وی برای صدر اعظم آلمان می نویسد بدترین مسئله ممکن برای برلین محسوب می شود. اصرارهای اسنودن در خصوص بیان حقیقت پشت پرده ، بازی سکوت صدر اعظم آلمان در برابر آمریکا را بر هم می زند. در چنین شرایطی ممکن سات مرکل به صورت ناخواسته ناچار شود بازی امنیتی خود را در برابر واشنگتن تغییر دهد و حتی به قیمت افشای همکاری های امنیتی پشت پرده کشورش با آمریکا ، واکنش قاطعانه تری در برابر نهادهای امنیتی وابسته ایالات متحده اتخاذ کند.

پیام اصلی اسنودن برای مرکل

اگرچه افشای حقایق پشت پرده در خصوص جاسوسی آمریکا از اروپا و آلمان، یکی از خواسته های اسنودن از مرکل محسوب می شود اما پیام اصلی نامه اسنودن موضوع دیگری است. اسنودن از صدر اعظم آلمان خواسته است تا نوعی ائتلاف ضد جاسوسی را در برابر ایالات متحده ایجاد کند. ایجاد این ائتلاف ضد امنیتی می تواند گردش اطلاعات میان آمریکا و اروپا را مختل کند. با توجه به نقش مرکل در معادلات سیاسی و اقتصادی اروپا، وی قدرت شکل دهی این ائتلاف را به صورت بالقوه داراست. با این وجود مرکل به سبب روابط نزدیکی که با واشنگتن داشته است، از این اقدام اجتناب کرده است. اسنودن معتقد است که هم اکنون متعاقب افشاگری های صورت گرفته علیه فعالیتهای جاسوسی آمریکا از اروپا، زمینه مناسبی برای شکل دادن به ائتلاف امنیتی اروپا علیه آمریکا به وجود آمده است. این خود بدترین خبر ممکن برای واشنگتن و نهادهای امنیتی آمریکا محسوب می شود.

با توجه به اینکه کشورهایی مانند فرانسه،اسپانیا، ایتالیا،چین ،برزیل و مکزیک نیز قربانی این جاسوسی گسترده بوده اند، شکل دهی این ائتلاف امنیتی علیه آمریکا چندان سخت نخواهد بود. با این حال جهت اقدام نهایی در این خصوص لازم است یکی از سران کشورهای اروپایی پیش قدم شود. فرانسوا اولاند رئیس جمهور فرانسه نشان داده است که به سبب ضعف در ارتباطات بین المللی، قدرت شکل دهی یک ائتلاف موثر را در سطحی معمولی نیز ندارد. با این وجود مرکل به توجه به انتخاب دوباره اش به عنوان صدر اعظم می تواند چنین ائتلافی را شکل دهد. اسنودن در قالب نگارسش نامه ای به ظاهر ساده، در پی عینی سازی این مسئله برآمده است. با این حال صدر اعظم آلمان به خوبی می داند که در صورت شکل دهی این ائتلاف ضد امنیتی علیه آمریکا، عملا مناسبات سیاسی برلین -واشنگتن به نازل ترین سطح خود طی دهه های اخیر خواهد رسید. واقعیت امر این است که صدر اعظم آلمان قصد ندارد در این خصوص کمترین ریسکی صورت دهد، از این رو مقامات امنیتی آمریکا را با لحنی آرام مورد خطاب قرار می دهد!

نگرانی های مرکل تشدید می شود

اگر نامه نگاری های اسنودن به مرکل و نهادهای امنیتی آلمان به یک روند مستمر تبدیل شود، صدر اعظم آلمان با مطالبات عمومی گسترده ای در طرح کشور خود و حتی اتحادیه اروپا مواجه خواهد شد. مطالباتی که می تواند منجر به تسلیم مرکل در برابر خواسته اصلی اسنودن شود. با این حال صدر اعظم آلمان همچنان در پی فرار از وضعیت موجود و مختومه نشان دادن پرونده جاسوسی آمریکاست. هم اکنون مرکل بیش از آنکه از اقدامات جاسوسی و امنیتی آمریکا نگران باشد، از افشاگری های احتمالی اسنودن نگران است. به عبارت بهتر، قدرت اسنودن جهت بر هم زدن بازی امنیتی برلین در عرصه بین المللی زیاد است. صدر اعظم آلمان به خوبی می داند که کنترل بازی اسنودن در برهه فعلی کار ساده ای نیست.

برانگیختگی افکار عمومی آلمان و اروپا در خصوص جاسوسی آمریکا می تواند نتیجه عینی ادامه افشاگری های اسنودن باشد. در چنین شرایطی صدر اعظم آلمان بیشتر در صدد مهار بازی اسنودن است. نکته مهم تر اینکه تا کنون رویکرد عینی صدر اعظم آلمان برخورد نرم و منفعلانه با موضوع جاسوسی آمریکا بوده است . علی رغم اینکه مرکل در این خصوص انتقاداتی را علیه اقدامات آمریکا مطرح کرده است اما در عین حال سعی داشته است پروژه عادی سازی مسئله جاسوسی آمریکا و القای بی تفاوتی در میان افکار عمومی نسبت به این مسئله را به صورتی ظریف مدیریت کند. در چنین شرایطی نامه نگاری اسنودن پازلهای چیده شده از سوی مرکل را بر هم می ریزد. به راستی صدر اعظم آلمان در آینده چگونه می خواهد با این بحران دامنه دار برخورد کند؟






November 1st, 2013


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
مسایل بین المللی